گمان بد: بد ترین دروغ

قَالَ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «إِيَّاكُمْ وَالظَّنَّ، فَإِنَّ الظَّنَّ أَكْذَبُ الحَدِيثِ، وَلاَ تَجَسَّسُوا، وَلاَ تَحَسَّسُوا، وَلاَ تَبَاغَضُوا، وَكُونُوا إِخْوَانًا »

پیامبر ص فرمودند: از گمان بد بپرهیزید که همانا گمان بد، بدترین نوع دروغ است و همین طور از تجسس و تحسس و کینه ورزی اجتناب کنید و برادر باشید.

منابع:

صحیح بخاری ۵۱۴۳

صحیح مسلم ۲۵۶۳

___________________________

در زبان عربی تجسس یعنی عیب جویی و تحسس یعنی غیبت کردن و مفهوم حدیث اینست که سر کشیدن در کار دیگران و عیب جویی از آنان در اسلام ممنوع است.

دو کلمه سبک ولی سنگین

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ، عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: " كَلِمَتَانِ خَفِيفَتَانِ عَلَى اللِّسَانِ، ثَقِيلَتَانِ فِي المِيزَانِ، حَبِيبَتَانِ إِلَى الرَّحْمَنِ: سُبْحَانَ اللَّهِ العَظِيمِ، سُبْحَانَ اللَّهِ وَبِحَمْدِهِ "

ابو هریره رض نقل می کند که پیامبر ص فرمودند: دو کلمه هستند که بر زبان سبک اند، در ترازوی روز قیامت سنگین اند، و نزد الله رحمان عزیز اند: سُبْحَانَ اللَّهِ العَظِيمِ، سُبْحَانَ اللَّهِ وَبِحَمْدِهِ

منابع:

صحیح بخاری ۶۴۰۶

صحیح مسلم ۲۶۹۴

حکم ساخت عبادتگاه روی قبور بزرگان

عَنْ عَائِشَةَ أُمِّ المُؤْمِنِينَ، أَنَّ أُمَّ حَبِيبَةَ، وَأُمَّ سَلَمَةَ ذَكَرَتَا كَنِيسَةً رَأَيْنَهَا بِالحَبَشَةِ فِيهَا تَصَاوِيرُ، فَذَكَرَتَا لِلنَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَ: «إِنَّ أُولَئِكَ إِذَا كَانَ فِيهِمُ الرَّجُلُ الصَّالِحُ فَمَاتَ، بَنَوْا عَلَى قَبْرِهِ مَسْجِدًا، وَصَوَّرُوا فِيهِ تِلْكَ الصُّوَرَ، فَأُولَئِكَ شِرَارُ الخَلْقِ عِنْدَ اللَّهِ يَوْمَ القِيَامَةِ»

از ام المؤمنین عایشه رض نقل شده که ایشان و ام حبیبه رض درباره ی کلیسایی که در حبشه دیده بودند و پر از تصاویر بود با پیامبر ص سخن گفتند، پس آن حضرت ص فرمودند:" آنها كساني بودند كه هرگاه فرد نيكوكاري از آنان، فوت ميكرد، بر قبرش، مسجدي بنا مي كردند و در آن، تصاوير و تمثالهاي آن شخص را نقاشي مي كردند. روز قيامت، اين افراد، بدترين مخلوق، نزد خدا خواهند بود ".

 منابع:

صحیح بخاری ۴۲۷

صحیح مسلم ۵۲۸

_________________

** کنیسه در عربی برای معبد مسیحیان و یهودیان، هردو کاربرد دارد

** ام سلمه و ام حبیبه رضی الله عنهما همسران پیامبر ص هستند

سیلی زدن ممنوع

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «إِذَا قَاتَلَ أَحَدُكُمْ فَلْيَجْتَنِبِ الوَجْهَ»

ابو هریره رض نقل می کند که پیامبر ص فرمودند:" هر گاه یکی از شما دعوا کرد از سیلی زدن بپرهیزد ".

منابع:

صحیح بخاری ۲۵۵۹

صحیح مسلم ۲۶۱۲

حکم خودکشی

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: « مَنْ تَرَدَّى مِنْ جَبَلٍ فَقَتَلَ نَفْسَهُ، فَهُوَ فِي نَارِ جَهَنَّمَ يَتَرَدَّى فِيهِ خَالِدًا مُخَلَّدًا فِيهَا أَبَدًا، وَمَنْ تَحَسَّى سُمًّا فَقَتَلَ نَفْسَهُ، فَسُمُّهُ فِي يَدِهِ يَتَحَسَّاهُ فِي نَارِ جَهَنَّمَ خَالِدًا مُخَلَّدًا فِيهَا أَبَدًا، وَمَنْ قَتَلَ نَفْسَهُ بِحَدِيدَةٍ، فَحَدِيدَتُهُ فِي يَدِهِ يَجَأُ بِهَا فِي بَطْنِهِ فِي نَارِ جَهَنَّمَ خَالِدًا مُخَلَّدًا فِيهَا أَبَدًا»

ابوهریره رض از پیامبر خدا ص نقل می کند که فرمودند:«هركس، خودش را از بالاي كوهي بيندازد و خودكشي كند، براي هميشه و بطور دائم در آتش جهنم، سقوط مي كند. و هركس, با خوردن زهر, خودكشي كند, براي هميشه و بطور دائم آن زهر را در آتش جهنم در دست خواهد داشت و جرعه جرعه آن را خواهد نوشيد. وهركس، با آهني, خودكشي كند، براي هميشه و بطور دائم, آن آهن را در آتش جهنم بدست خواهد داشت و در شكم اش فرو خواهد برد».

منابع:

صحیح بخاری ۵۷۷۸

صحیح مسلم ۱۰۹

حکم برداشتن از مال شوهر بدون اجازه او

عَنْ عَائِشَةَ، أَنَّ هِنْدَ بِنْتَ عُتْبَةَ، قَالَتْ: يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ أَبَا سُفْيَانَ رَجُلٌ شَحِيحٌ وَلَيْسَ يُعْطِينِي مَا يَكْفِينِي وَوَلَدِي، إِلَّا مَا أَخَذْتُ مِنْهُ وَهُوَ لاَ يَعْلَمُ، فَقَالَ: «خُذِي مَا يَكْفِيكِ وَوَلَدَكِ، بِالْمَعْرُوفِ»

از ام المؤمنین عائشه صدیقه رض نقل شده که هند دختر عتبه گفت: ای پیامبر خدا، ابو سفیان مرد بخیلی است و به اندازه ی کفایت من و پسرم به من نمی دهد مگر اینکه خودم مقداری از مالش را در حالیکه او نمی داند بردارم. پس آن حضرت ص فرمودند:" به اندازه مخارج عرفی و معمول زندگی خود و فرزندت بردار".

منبع: صحیح بخاری ۵۳۶۴

________________________

** طبق این حدیث اگر مردی ثروت داشته باشد اما از روی خساست نفقه ی زن و فرزندش را نپردازد، همسرش حق دارد به اندازه ی نفقه ی معمول زندگی، بدون اجازه مرد بردارد و نه برای مخارج اضافی

کلید های غیب

 عَنِ ابْنِ عُمَرَ، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: " مِفْتَاحُ الغَيْبِ خَمْسٌ لاَ يَعْلَمُهَا إِلَّا اللَّهُ: لاَ يَعْلَمُ أَحَدٌ مَا يَكُونُ فِي غَدٍ، وَلاَ يَعْلَمُ أَحَدٌ مَا يَكُونُ فِي الأَرْحَامِ، وَلاَ تَعْلَمُ نَفْسٌ مَاذَا تَكْسِبُ غَدًا، وَمَا تَدْرِي نَفْسٌ بِأَيِّ أَرْضٍ تَمُوتُ، وَمَا يَدْرِي أَحَدٌ مَتَى يَجِيءُ المَطَرُ "

این عمر رض نقل می کند که رسول الله ص فرمودند :" کلید غیب پنج چیز است، غیر الله هیچکس آنها را نمی داند: هیچکس نمی داند فردا چه خواهد شد، هیچکس نمی داند در رحم چیست، و هیچکس نمی داند فردا چه خواهد کرد، و هیچکس نمی داند کجا خواهد مرد، و هیچکس نمی داند چه زمانی باران خواهد آمد ".

منبع: صحیح بخاری ۱۰۳۹

حکم دیدن خانه دیگران

عَنْ أَبِی هُرَیْرَةَ، عَنِ النَّبِیِّ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «مَنِ اطَّلَعَ فِی بَیْتِ قَوْمٍ بِغَیْرِ إِذْنِهِمْ، فَقَدْ حَلَّ لَهُمْ أَنْ یَفْقَئُوا عَیْنَهُ»

ابو هریره رض از رسول الله ص نقل می کند که فرمودند:" هر کس بدون اجازه ی گروهی به خانه ی آنها بنگرد، برای آنها حلال کرده است که چشمانش را در بیاورند".

منبع: صحیح مسلم ۲۱۵۸

ویژگی های منافق

قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ: " أَرْبَعُ خِلاَلٍ مَنْ کُنَّ فِیهِ کَانَ مُنَافِقًا خَالِصًا: مَنْ إِذَا حَدَّثَ کَذَبَ، وَإِذَا وَعَدَ أَخْلَفَ، وَإِذَا عَاهَدَ غَدَرَ، وَإِذَا خَاصَمَ فَجَرَ، وَمَنْ کَانَتْ فِیهِ خَصْلَةٌ مِنْهُنَّ کَانَتْ فِیهِ خَصْلَةٌ مِنَ النِّفَاقِ حَتَّى یَدَعَهَا "

رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمودند :" چهار ویژگی هست که در هر کس باشد، او منافق کامل است، چون سخن می گوید دروغ می گوید، و چون وعده دهد خلافش عمل کند،و چون عهد ببندد بفریبد، و چون دعوا کند ناسزا گوید، و هر کس یکی از این ویژگی ها در او باشد ویژگی نفاق در او هست تا زمانیکه ان را ترک کند "

منبع: صحیح بخاری ۳۱۷۸

_________________________________

** مؤمن حقیقی باید تلاش کند این ویژگی ها را نداشته باشد و اگر به طور ناخودآگاه دچار یکی از آنها شد باید آنرا ترک کند

سبیل کوتاه، ریش بلند، دستور رسول ص

عَنْ أَبِی هُرَیْرَةَ، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ: «جُزُّوا الشَّوَارِبَ، وَأَرْخُوا اللِّحَى خَالِفُوا الْمَجُوسَ»
 

ابوهریره رض می گوید که رسول الله ص فرمودند:"سبیلهایتان را کوتاه کنید و ریشهایتان را بگذارید ( تا بلند شود )، با مجوس مخالفت کنید

منبع: صحیح مسلم ۲۶۰

_________________________

** طبق این حدیث برخی علما گذاشتن ریش و زدن سبیل را فرض اعلام کرده اند اما اکثر علما معتقدند این حکم رسول الله ص مستحب است و فرضی در کار نیست

** دستور مخالفت با مجوس تنها مربوط به حالت مو نیست، بلکه طبق این حدیث و احادیث دیگر، مومنان وظیفه دارند در همه زمینه ها با اهل مجوس مخالفت کنند

دعای ورود به مستراح

عَنْ عَبْدِ العَزِیزِ بْنِ صُهَیْبٍ، قَالَ: سَمِعْتُ أَنَسًا، یَقُولُ: کَانَ النَّبِیُّ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ إِذَا دَخَلَ الخَلاَءَ قَالَ: «اللَّهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنَ الخُبُثِ وَالخَبَائِثِ»

از عبدالعزیز پسر سهیل گفت از انس شنیدم که می گفت: هر گاه رسول الله صلی الله علیه و سلم وارد مستراح می شد می فرمود:" ای الله از شیاطین نر و ماده به تو پناه می برم "

منابع:

صحیح بخاری ۱۴۲

صحیح مسلم ۳۷۵

_______________________

**توجه کنید که پسندیده  تر آن است که دعا به عربی خوانده شود

** مصطفی البغا می گوید منظور شیاطین نر ماده هر چیز مذموم و مکروه است

**در احادیث دیگری آمده که ورود با وای چپ به مستراح مستحب است

دعایی در نماز

عَنْ أَبِی بَکْرٍ الصِّدِّیقِ، أَنَّهُ قَالَ لِرَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ: عَلِّمْنِی دُعَاءً أَدْعُو بِهِ فِی صَلاتِی، قَالَ: «قُلِ اللَّهُمَّ إِنِّی ظَلَمْتُ نَفْسِی ظُلْمًا کَثِیرًا، وَلا یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا أَنْتَ، فَاغْفِرْ لِی مَغْفِرَةً مِنْ عِنْدِکَ، وَارْحَمْنِی إِنَّکَ أَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ»

از حضرت ابوبکر صدیق -رضی الله عنه- نقل می شود که به رسول الله -صلی الله علیه و سلم- گفت: به من دعایی بیاموزید که در نماز ان را بخوانم. ان حضرت ص فرمودند:" بگو پروردگارا همانا من بر خودم ظلم زیادی کردم و فقط تو گناهان را می آمرزی پس گناهان مرا از نزد خودت بیامرز و بر من رحم کن که همانا تو بخشنده و مهربان هستی".

منبع:مسند امام احمد، ج ۱، ص۱۸۷، حدیث ۸

شفا در سه چیز است

عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ، عَنِ النَّبِیِّ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: " الشِّفَاءُ فِی ثَلاَثَةٍ: فِی شَرْطَةِ مِحْجَمٍ، أَوْ شَرْبَةِ عَسَلٍ، أَوْ کَیَّةٍ بِنَارٍ، وَأَنَا أَنْهَى أُمَّتِی عَنِ الکَیِّ "

از ابن عباس رض نقل شده که رسول الله ص فرمودند:"شفا در سه چیز است: در حجامت، یا نوشیدن عسل، یا سوزاندن با آتش، و من از سوزاندن با آتش امت خود را نهی می کنم"

منبع: صحیح بخاری ۵۶۸۱

___________________________

منظور از سوزاندن با آتش ان است که فلزی را با آتش سرخ کنند و بر محل زخم فرود آورند تا محل زخم بسوزد، طبق این حدیث و طبق علم طب نوین تاثیر این روش بر نابودی عفونت های موضعی ثابت شده است اما رسول الله ص از این عمل به علت درد شدید نهی کرده اند پس این عمل مکروه است ولی در زمانیکه امکانات برای ضد عفونی کردن زخم وجود ندارد، این روش مناسب است،

اسلام برتر

عَنْ أَبِی مُوسَى رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ، قَالَ: قَالُوا یَا رَسُولَ اللَّهِ، أَیُّ الإِسْلاَمِ أَفْضَلُ؟ قَالَ: «مَنْ سَلِمَ المُسْلِمُونَ مِنْ لِسَانِهِ، وَیَدِهِ»

از ابو موسی اشعری رض نقل شده گفتند ای پیامبر، کدام اسلام برتر است؟ فرمودند :آنکه مسلمانان از دست و زبان وی در امان باشند

منبع:

صحیح بخاری ۱۱

صحیح مسلم ۴۲

____________________________________

منظور اینست که مسلمان حقیقی با گفتار و کردار خود دیگران را نمی آزارد بلکه ادب زبان و دست را نگاه می دارد

عاقبت جعل حدیث

عَنْ أَبِی هُرَیْرَةَ، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ: «مَنْ کَذَبَ عَلَیَّ مُتَعَمِّدًا، فَلْیَتَبَوَّأْ مَقْعَدَهُ مِنَ النَّارِ»

از ابو هریره رض نقل شده که رسول الله ص فرمودند:"هر کس از روی عمد از زبان من دروغ بگوید، پس مقعد و مخرج او از آتش پر خواهد شد".

منبع: صحیح مسلم ۳

درخواست مرگ مکروه است

عَنْ أَنَسٍ، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ: " لَا یَتَمَنَّیَنَّ أَحَدُکُمُ الْمَوْتَ لِضُرٍّ نَزَلَ بِهِ، فَإِنْ کَانَ لَا بُدَّ مُتَمَنِّیًا فَلْیَقُلْ: اللهُمَّ أَحْیِنِی مَا کَانَتِ الْحَیَاةُ خَیْرًا لِی، وَتَوَفَّنِی إِذَا کَانَتِ الْوَفَاةُ خَیْرًا لِی "

از انس نقل شده که رسول الله -صلی الله علیه و سلم- فرمودند هیچ یک از شما در زمانیکه ضرر و زیان بر او نازل می شود درخواست مرگ نکند پس اگر ناممکن بود با خواهش بگوید:پروردگارا مرا زنده دار تا وقتی که زندگی برایم خیر است و مرا بمیران زمانیکه مرگ برایم خیر است.

منبع:صحیح مسلم ۲۶۸۰

هر دردی دوایی دارد

عن أبی هریرة رضی الله عنه، عن النبی صلى الله علیه وسلم قال: «ما أنزل الله داء إلا أنزل له شفاء»

از ابوهریره رض نقل شده که پیامبر ص فرمودند: الله هیچ بیماری ای نازل نکرده است مگر آنکه شفایی برایش نازل کرده است.

منبع،: صحیح بخاری ۵۶۷۸

شایسته ترین فرد برای خوش رفتاری

عن أبی هریرة رضی الله عنه قال: جاء رجل إلى رسول الله صلى الله  وسلم فقال: یا رسول الله، من أحق الناس بحسن صحابتی؟ قال: «أمک» قال: ثم من؟ قال: «ثم أمک» قال: ثم من؟ قال: «ثم أمک» قال: ثم من؟ قال: «ثم أبوک» وقال ابن شبرمة، ویحیى بن أیوب: حدثنا أبو زرعة مثله

بوهریره -رضی الله عنه- نقل می کند: شخصی نزد رسول ‏الله -صلی الله علیه و سلم- آمد وگفت: چه کسی برای خوش رفتاری من از دیگران، شایسته تر است؟ فرمود: «مادرت». گفت: سپس چه کسی؟ فرمود: «سپس مادرت». گفت: بعد از او چه کسی؟ فرمود: «باز هم مادرت». پرسید: پس از او چه کسی؟ فرمود: «بعد از او پدرت». ابن شرمه و یحیی بن ایوب گفتند ابو زرعه مانند آن را برای ما نقل کرده است

*** ان مرد معاویة بن حیدة رض بوده است

منابع:

صحیح بخاری ۵۹۷۱

صحیح مسلم، ۲۵۴۸

ارکان دین

عن ابن عمر -رضی الله عنهما- قال: قال رسول الله صلى الله علیه وسلم " بنی الإسلام على خمس: شهادة أن لا إله إلا الله وأن محمدا رسول الله، وإقام الصلاة، وإیتاء الزکاة، والحج، وصوم رمضان "

عبد الله بن عمر -رضی الله عنهما- می گوید: رسول الله ص فرمودند "اسلام بر پنج چیز پایه ریزی شده است: شهادت به آنکه معبودی جز الله نیست و آنکه محمد فرستاده ی الله است، و برپایی نماز، و پرداخت زکات، و حج، و روزه رمضان"

منابع:

صحیح بخاری ۸

صحیح مسلم، کتاب ایمان ۱۶